Ücret Karşılığında Kuran Okumayı ve Öğretmeyi Yasaklayan Hadisler

[LosseviL KajmeR]

"Her kim Allah'ın rızâsı için öğrenilmesi gereken bir ilmi, sadece
bir dünya metaı elde etmek için öğrenirse, Kıyâmet gününde cennetin
kokusunu duyamaz." (Ebû Dâvud, İlim 12; İbn Mâce,
Mukaddime 23; Müsned, II/338)

Ahmed bin Hanbel'in Abdurrahman bin Şibl'den rivâyet ettiği hadis:
"Kur'an- Kerim'i okuyun, onu (dünya menfaatlerine vesile kılmak
sûretiyle) yemeyin!" (Heysemî, M. Zevâid, VI/168)

"Kur'an okuyun, onunla amel edin, On(u okumak)dan asla uzaklaşmayın,
onun hakkında haddi aşmayın; onun karşılığında ücret alıp yemeyin,
onunla dünya menfaati artırmayı talep etmeyin." (Ahmed
bin Hanbel, Müsned II/428; Heysemî, VI/167); Şevkânî, Neylü'l-Evtâr,
V/322; Aynî, Umdetü'l-Kaarî, XII/95; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc.
VII/46)

Übeyy bin Kâ'b: "Bir adama Kur'ân-ı Kerim öğrettiydim de, bana bir
yay hediye etmişti. Durumu Rasûlullah'a söylediğimde: "Onu alırsan,
ateşten bir yay almış olursun demektir" buyurdular, ben de sahibine geri
verdim. (İbn Mâce, II/157; S. Buhari, Tecrid-i
Sarih Terc. VII/47-48)

Ubâde bin Sâmit: Ehl-i Suffe'den bir çok kimselere Kur'an öğrettim.
Bu öğrencilerimden birisi bana ok atılan bir yay hediye etti. -Kendi
kendime- 'Bu bir mal/para değildir. Özellikle bununla ben savaşlarda
Allah yolunda ok atacağım' dedim. Bununla beraber, Nebî (s.a.s.)'e bu
olayı arz ettim. Rasül-i Ekrem cevaben şöyle buyurdu: "Allah Teâlâ'nın
Kıyâmet gününde boynuna ateşten bir halka takmasını arzu edersen kabul
et!" (Ebû Dâvud; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc.
VII/47)

"Kim Kur'an öğretmesi karşılığında bir kavs/yay alırsa, Allah ona
ateşten bir yay kılâde yapıp boynuna takar." (Dârimî;
S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48)

"Kim Kur'an okuyup Kur'an'ı insanların malını yemeye vesile edinirse,
Kıyâmet gününde yüzü etten soyulmuş bir kemikten ibaret olarak Arasat
meydanına gelir." (Aynî, Umdetü'l-Kaarî, XII/96;
Beyhakî; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48)

"Kur'an okuyan, onunla Allah'tan istesin. Zira birtakım insanlar
gelecek, Kur'an'ı okuyacaklar ve onunla insanlardan menfaat temin
edeceklerdir." (Tirmizî, V/179, hadis no: 2917; S.
Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48-49; Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, V/322;
Aynî, Umdetü'l-Kaarî, XII/96)

İmam Buhârî, Sahih-i Buhârî'nin "Fedâilu'l-Kur'an" bölümünde
"Kur'ân'ı; gösteriş, yeme ve övünme için okuyanlar" diye bir başlık
açmış ve ilk olarak şu hadis-i şerifi almıştır:

"Dünyanın sonunda birtakım insanlar gelecek ki, onlar basit
akıllıdırlar. Allah'ın kelâmını okurlar, ama okun yaydan çıktığı gibi
İslâm'dan çıkarlar. İmanları gırtlaklarından öteye geçmez; onları
bulduğunuz yerde öldürün. Çünkü onları öldürmek, Kıyâmet gününde ecir
olacaktır." (Buhâri, Tecrid-i Sarih IX/301;
XI/248) Buhârî'yi şerheden âlimlerden Kirmânî, bu hadisle ilgili
şu açıklamayı yapar: "Bu hadisin, konulan başlığın ikinci kısmıyla, yani
Kur'an'ı yeme vesilesi yapmakla ilişkisi şudur: Kur'an okuma, Allah
için olmazsa, elbette ya gösteriş, ya yeme vesilesi, ya da benzeri bir
şey için olacaktır." (Kirmânî, Şerhu'l-Buhârî
XIX/49; Kastalânî, İrşâdü's-Sârî, VII/388)

"Bir kimse, âhiret ameli ile dünyayı talep ederse, yüzü insan
sûretinden çıkar, zikri de mahvolur. İsmi de ehl-i nâr (Cehennemlikler)
siciline girer." (Taberâni, Kebir; Ebû Nuaym;
Râmûz el-Ehâdis, II/429)

"Kapkaranlık gece parçaları gelmeden (fitnelerin karanlığında,
nur/ışık temini için) amellere sür'atle koşun ki, o devirde insan sabah
mü'min olduğu halde akşama kâfir olarak ulaşır. Mü'min olarak gecelediği
halde kâfir olarak sabaha çıkar. Ve o günün adamları dinini, dünyadan
az bir şeye karşılık satarlar." (Müslim, Tirmizi,
Ahmed bin Hanbel; Râmûz el-Ehâdis, I/243)

"Sizin içinizde öyle zümreler türeyecektir ki, siz onların
namazlarının yanında kendi namazlarınızı, onların oruçları yanında kendi
oruçlarınızı, onların amelleri/iyi işleri yanında kendi sâlih
amellerinizi küçük göreceksiniz. Onlar Kur'an da okuyacaklar. Fakat
Kur'ân(ın feyzi) onların hançerelerinden (boğazlarından) öteye
geçmeyecek. Onlar, okun avı delip geçtiği gibi dinden çıkacaklar..." (Buhâri, Tecrid-i Sarih Tercümesi, XI/247; hadis no:
1783)

"Birtakım dâîler, yani çığırtkan hatipler türeyecek, onlar bizim
dilimizle (bizim aziz duygularımıza seslenerek) konuşurlar (Halbuki
gönüllerinde hayırdan eser yoktur). Bizim dinî kaidelerimizle, bizim
dînî hislerimize hitab edecekler ve ümmeti Cehenneme ve felâkete dâvet
edecekler!" (Buhâri, Tecrid-i Sarih Tercümesi,
IX/298; XI/248)

Peygamber (s.a.s.) ashâbından iki kişi bir gün bir mescide geldiler.
İmam namazdan selâm verince, cemaatten biri, bir miktar Kur'an okudu;
sonra da yardım istedi. Olaydan müteessir olan sahâbîlerden biri:
'Hepimiz Allah içiniz, O'na aidiz ve O'na döneceğiz. Peygamber
Efendimiz'i şöyle derken işitmiştim: "Pek yakın bir gelecekte bir grup
insan türeyecek, bunlar Kur'an'ı âlet edip dilenecekler. Bu işi kimin
yaptığını görürseniz, sakın ona bir şey vereyim demeyiniz." (Fudayl bin Amr'dan, et-Tıbyân fî Âdâb-ı
Hameleti'l-Kur'an, Muhyiddin Nevevî, s. 29)

"Kur'ân'ı Arap lâhnı ve
üslûbu ile okuyun. Fâsıkların, yahûdi ve hıristiyanların lâhnı ve tavrı
ile onu okumaktan sakının. Benden sonra bir kavim gelecek; onlar
Kur'an'ı şarkıcıların, râhibelerin ve yas tutan kadınların üslûbu ile
okurlar. Ama, okudukları hançerelerinden (boğazlarından) öteye geçmez.
Onların da, bu okuyuşlarından hoşlananların da kalpleri fitne ile
dolmuştur." (Beyhakî, Şuabu'l-İman, I/429; Süyûtî,
Câmiu's-Sağîr, I/43)