Sınav kazandıran öneriler

[Carucci]

Çocuklardaki stresin ailelere, ailelerdeki stresin de çocuklara yansıdığı şu dönemde bilhassa anne ve babalar çok dikkatli davranmalı...

Başlarken

Eğitim ve öğretim hemen herkesi yakından ilgilendiren bir konu. Özellikle Türkiye gibi genç bir nüfusa sahip ülkeler için çocukların küçük yaşlardan itibaren eğitilmesi ise daha fazla önem arz ediyor. Şüphesiz genç nesillerin, içinde yaşadıkları dünyayı kavrayacak bir donanıma sahip olmalarını sağlamak hem anne babalara hem de eğitim kurumlarına düşüyor. Sosyal sorumluluk gereği kitle iletişim araçları da bu sürece katkıda bulunuyor.

Yeni bir sayfa

İşte Bugün Gazetesi de üzerine düşen sorumluluğu yerine getirme adına bugünden itibaren yepyeni bir sayfayla okurların karşısına çıkıyor. "Eğitim Koçu" adını verdiğimiz sayfayla ailelere, öğrencilere, öğretmenlere yardımcı olmayı hedefliyoruz. Sayfamızın merkezinde öğrenciler ile onların anne ve babaları var. Dolayısıyla "ilk" öğretimden itibaren öğrencinin kat ettiği ve edeceği aşamaların akademik başarı disipliniyle nasıl ölçümleneceği hakkında hem öğrencilere hem de ebeveynlere çeşitli ipuçları vermeyi planlıyoruz.

Bunu yaparken de başarının sadece bilgi yüklemekle gelmeyeceğini, öğrenimle birlikte davranış eğitiminin de zaruri olduğunu uzmanların kaleminden aktarmayı hedefliyoruz. Ayrıca, öğrencilerin sosyal yeteneklerini geliştirecek projeleri de zaman zaman sayfalarımızda yer vereceğimizi müjdeliyoruz. Özetle, Eğitim Koçu Danışmanlık Merkezi?nin katkılarıyla her hafta çarşamba günü yayınlanacak olan sayfamızda ailelere ve öğrencilere eğitim konusunda "koçluk" yani "liderlik" yapmayı, sizlerden gelecek soruları da cevaplamayı arzu ediyoruz.

HAZIRLAYAN: Bünyamin ŞAHİN

bunsahin@hotmail.com

Sınav öncesi ne yapmalı, nelere öncelik verilmeli

** Öncelikle bu zamandan sınava kadar olan zaman diliminde, rutin ev programları ve çocuğa karşı olan davranışlarımız değişmemeli, farkındalık oluşturulmamalı!

** Ders çalışmada, gereksiz genel tekrarlar, testler çözdürme yerine,eksik olan konuların tekrarı, ihtiyaç varsa bu konulardan soru çözümüne odaklanılmalı.

** Eksik konuların tesbiti,aynı zamanda sınav kaygısını tetikleyen etkenlerin görülebilmesi için, değişik mekanlarda, doğal ortamlarda, farklı yayınların deneme sınavlarına girilmeli, bu çalışmanın, sınav başarısına mutlak katkı sağlayacağı bilinmeli.

** Deneme sınavları, gerçek bir sınavmış gibi uygulatılmalı, bir gece önce yatıştan, sınava gidişine kadarki durumlara kadar önemsenmeli. Bu sınavlar nasıl geçerse, gerçek sınavın da böyle geçeceği unutulmamalı.

** Deneme sınavlarını vaktinde tamamlaması tembih edilmeli.

** Sınavda yanında mutlaka kesme şeker ya da katkısız bir şeker bulundurulmalı, bunu sınavın ortasında yemesini hatırlatmalıyız.

** Sınav anında zamanı kontrol etmesini söylemeliyiz.

** Deneme sınavlarına giderken, mümkünse kendsinin gitmesi sağlanmalı,sınav mekanında beklenmemeli. Sınav bitimini bekleyen ailelerin, çocuklarda yüksek düzey heyecan oluşturduğu gerçeği göz ardı edilmemeli.

** Deneme sınav karneleri, bir uzman gözetiminde yorumlanmalı, ancak uzmanın tavsiyeleri uygulanmalı.

** Her deneme sınavından sonra, yapılmayan sorular, öğretmenlere çözdürülmeli, ayrıca bu sorulardan çocuğumuza extra 80-90 soru çözdürülmeli, buradan da çözemedikleri, yine öğretmenlere çözdürülmeli.

** Yoğun olan ders çalışma programları ve zaman dilimleri azaltılmalı, dinlenmeye, sosyal etkinliklere (spor, müzik.hobyler, vs?..) zaman ayrılmalı.

** "Çok çalışan değil, programlı çalışan, aynı zamanda dinlenen öğrenci başarır" gerçeği göz ardı edilmemeli.

** Mümkün olduğunca sağlığına zarar verecek gıda ve sporlardan uzak durulmalı.

** Başarı düzeyi, asla ama asla başka arkadaşları ya da akrabaları ile kıyaslanmamalı.

Bir hafta kala yapılması gerekenler

** Çalışma zamanı biraz daha azaltılarak, daha çok nokta atış çalışmalara ve sınav performansı ile ilgili eksiklere eğilinmeli.

** Gözlerini ve beynini yoracak, televizyon, bilgisayar kullanımı, online oyunlardan uzak durulmalı.

** Stresini artıracak arkadaşlarından, aile yakınlarından, teknoloji kullanımından mümkün olduğunca uzak durulmalı.

** Sınava dair konu açılmamalı,her fırsatta ona; "sınavın sonucunun çok önemli olmadığı ve onun bizim nazarımızdaki yerini değiştirmeyeceği" fikrini söylemeliyiz.

** Deneme sınavlarına yavaş yavaş son verilmeli.

** Çocuğumuzun, ?sanki tüm bilgileri unuttum!" söylemlerine, "bu herkeste olur, ama merak etme, sınavda soruyu görünce çözüm hemen aklına gelecek" diye rahatlatıcı cevap vermeliyiz.

** Çocuğu gezdireyim, ona hava aldırayım derken onu üşütmemeli,piknik yerlerinde onun sağlığına zarar verecek etkinliklerden uzak durmalıyız.

Son 3 gün tavsiyeleri

** Ders çalışma ve deneme sınav uygulamaları artık bitirilmeli, ancak çocuğumuz "ben çalışmak istiyorum" diyorsa, dozunu kaçırmadan bir şeyler yapmasına izin vermeliyiz.

** Çocuğumuzun sağlığını bozacak, bilhassa mide ve bağısaklarının çalışma düzenine zarar verecek gıdalardan,fast food tarzı yiyeceklerden, dışarıdan alınan besin maddelerinden uzak durulmalı.

** Konuşma aralarnda sınav konusu açıldığında, "sen elinden geleni yaptın, sınavda da en başarılı sonucu alacağından endişemiz yok" demeli ve onu rahatlatmalıyız.

** Uyku düzeninin bozulmaması için,akşamları geç yatmasına izin vermemeli, en az 8 saatlik uykuyu almasını sağlamalıyız.

** Sınav akşamı uykusuz kalmasını engellemek için, sabahları erken kaldırmalı, geç saatlere kadar uyumasına izin vermemeliyiz.

** Sınava girilecek okul,mümkünse sınıf görülmeli, sıraya oturtulmalı.(bu uygulama, sınav kaygısını ve heyecanını yenmede çok önemlidir!)

Sınav akşamı ve sabahı ne yapmalı?

** Televizyon ve bilgisayardan uzak tutmalı,sınav kaygısı oluşturacak arkadaş ve aile yakınları görüşmelerinden uzak tutmalıyız.

** Sınav akşamı iyi dinlenmesi ve sağlık düzeninin bozulmamasını sağlamak adına, akşam yemeğinde, sindirimi rahat yemekler hazırlanmalı.

** Sınava giderken yanında bulunması gereken malzemeler, sınav evrakları akşamdan hazırlanmalı.

** Sınav sabahı,her zamanki gibi davranış içersinde olunmalı, çok farklı kahvaltı hazırlanmamalı, şekerli gıdalar (reçel-bal gibi) ve aşırıya kaçırılmayacak kadar sulu içecekler (çay-bitki çayı-meyve suyu gibi) ile normal kahvaltı takviye edilmeli.

** Sınava gitmek için evden çıkarken, sınav malzemeleri, evrakları son kez kontrol edilmeli, çocuğumuzun yanına kesme şeker konulmalı,sınav ortasında ağzına atması hatırlatılmalı.

** Sınav yerine 45 dk önceden bırakılmalı. Çok fazla kaygısı yok ise, " biz burada beklemeyeceğiz, sınav bitiminde seni buradan alırız" deyip oradan ayrılınmalı.

** Sınava girmeden önce güven verici sözlerle destek sağlanmalı, "yorulduğun yerde, kalemi bırak, gözlerini kapat ve dinlen" tavsiyesi yapılmalı.

Sınav kaygısını yenmenin yolları
** Eğitim sistemi her geçen gün daha karmaşık ve öğrenciyi daha da zorlayacak bir hal alıyor. Hayatının en güzel yıllarını okulda ve dershanelerde geçiren öğrenci her yıl daha da zorlaşan aşamalarla karşı karşıya kalıyor. Bunun yanı sıra sıkça değişen kurallar ve yaptırımlar nedeni ile her sene öğrenciler yeni sisteme adapte olmakta oldukça güçlük çekiyorlar. Kliniğimize "sınav kaygısı" şüphesiyle başvuran ailelerin sayısı giderek artış gösteriyor. Kaygının, belirsizlikler nedeniyle bireyde daha çok panik duygusunu körükleyeceğini düşünürsek, vakaların artışının sebepsiz yere olmadığını görürüz. Sürekli değişen ve belirsizleşen sistem nedeniyle birçok öğrenci giderek paniğe kapılıyor. Sistemin yanı sıra, çocuğundan yüksek bir beklentisi olan aileler ve öğretmenler de işin içine girdiğinde kaygı kaçınılmaz oluyor. Öğrenci bu durumda, kaygıdan uzakta durabilmek amacıyla ya tamamen umursamaz bir tutum sergiliyor ya da negatif kaygıyı oldukça yoğun yaşıyor. Sağlıklı bir noktada kalabilen öğrencilerin sayısı ise oldukça az.

Peki sınav kaygısı nedir?

Sınav kaygısı, öğrencinin öğrendiklerini sınav sırasında verimli bir şekilde kullanmasını engelleyen ve akademik başarıyı olumsuz etkileyen yoğun bir kaygı türü. Hem fiziksel, hem bilişsel, hem de duygusal boyutta bir çok belirtisi bulunmakta. Fiziksel belirtiler olarak; kalp atışlarında hızlanma, baş dönmesi, nefes alışverişinde düzensizlik, terleme veya üşüme vb. sayılabilir. Duygusal boyutta; gerginlik, sinirlilik, karamsarlık, korku (bildiklerini yapamama), endişe, panik, kontrolü yitirme hissi, güvensizlik hissi, çaresizlik ve heyecan görülebilir. Bilişsel belirtilerde ise; sınavda başarısız olma korkusu ve sınav sonucunun, hayatını yönlendirecek olan yegane güç gibi algılanması sayılabilir.

Sınav kaygısını azaltmak için neler yapılabilir?

Kaygıyı tümüyle yok etmek, kişinin motivasyonunu azaltacağı için, öğrencinin sınav öncesi "kaygılanması" işe yaracaktır. Bu kaygı, Onun düzenli ders çalışmasına ve programlı olmasına yardımcı olur. Fakat gereğinden fazla kaygılanması onun aşırı ve düzensiz ders çalışmasına ve bildiklerini sınav sırasında kullanmasına engel olur. "Orta düzeyde kaygılanmak" daha yerinde bir durumdur.

Ebeveynin yüksek beklentisi sınav kaygısı yaratabilir!

Öte yandan ebeveynlerin ve öğretmenlerin, çocuktan yüksek bir beklentiye sahip olmaları, öğrenciyi fazla kaygılandırabilir. Ailenin ve öğretmenlerin çocuğun gerçek performansı üzerinden, kapasitesine uygun bir beklenti geliştirmeleri daha yerinde bir tutum olacaktır.

Elde edilen başarılar karşısında daha az olumsuz eleştiri yapın!

Bir diğer kritik nokta, çocuğun başarısı üzerine olumsuz eleştirilerden kaçınılmasıdır. Çevrenizdeki başarılı öğrencilerle kıyaslama yapmak ya da başarısızlık karşısında tutumunuzun sert oluşu çocuğunuzda kaygı yaratır. Sonuç ne olursa olsun; tüm sevginizle onun yanında olduğunuzu belirten davranışlar çocuğunuzun kaygısını azaltır.

Dünyanın sonu değil!

Kimi öğrenciler sınavlardan elde edeceği başarıların mutluluğa giden tek yol olduğuna inanırlar ve bu durum da kaygıyı arttır. Bunun gerçekçi bir düşünce olmadığına dair onunla konuşun.

Öğrencilerin yapabilecekleri neler olabilir?

Düzenli ve programlı bir ders çalışma sistemi öğrencilere yardımcı olacaktır. Ayrıca sınav öncesi ve sınav sırasında yapılan düzenli nefes egzersizlerinin de kaygıyı azaltmaktaki payı oldukça büyüktür. Sonuç olarak; böylesine zorlu bir eğitim sisteminde öğrencilerle kurulan empatik bir yaklaşım sonrasında sınav kaygısını giderek azaltabilmemiz mümkün. Sistem kurbanı olmak yerine, ona en iyi şekilde adapte olmak daha işe yarar bir yöntem olarak görünüyor.

Aysun EROL / PSİKOLOG

Sınav öncesi öğrencilerin dikkat etmeleri gereken 3 önemli nokta

BiRiNCiSi; sınav öncesinde olağanüstü önlemler alarak ya da uygulamalar yaparak kendilerini gerektiğinden fazla heyecanlandırmamaları gerekir. Sınavdan önce özel uygulamalar yapmak zaten sınavın doğası gereği öğrencide olan kaygıyı daha da pekiştirecek, artıracak ve böylelikle başarıyı artırması gereken bir uygulama tam tersi bir amaca hizmet etmiş olacaktır.

İKiNCiSi; bu aşamadan itibaren ders çalışmak ya da test çözmekten ziyade kendilerini iyi tahlil etmeleridir. Yani sınav yaklaşırken ben kendimi nasıl hissediyorum, sınavı nasıl anlamlandırıyorum, sınav benim için ne ifade ediyor sorularına cevap vermeliler ve bu cevaplardan herhangi birisi onların kaygı düzeyini çok artırıyorsa bu konuda acilen psikolojik destek almaya yönelmelilerdir.

ÜÇÜNCÜ; önemli nokta ise; öğrencilerin sınavın ötesine bakabilmeleridir. Yani sınav gelecek ve geçecek sonrasında ne olacak sorusunun sağlıklı cevabını vermeye gençler hazır olmalılardır. Önemli olan çünkü sınav değil hayattır ve sınav sadece hayatın bir parçasıdır. Bu nedenle odak noktasına sınav değil hayat konulmalı, sınav öncesi ve sonrası ona göre sağlıklı bir şekilde düşünülmelidir. Aileler de sözü edilen konularda öğrencilere destek olmalı ve ufuklarını açmalıdırlar. Israrla belli bir bölümü ya da üniversiteyi zorlamak öğrencinin kaygısını artırmaktan başka bir şeye yaramayacaktır. Sonuçta milyon öğrencinin girdiği vakitle sınırlı bir sınav var ve her şey olabilir.

Dolayısıyla her şeyin olabileceğini göz önünde bulundurup her şeye rağmen önemli olanın sınavda başarıdan ziyade hayatta başarının olduğu gençlere anlatılmadır. Gencin kendini dinlemesine ve anlamasına destek olunmalı, sınavla alakalı aşırı kaygı yaşıyorsa konunun uzmanlarından gerekli desteği alması sağlanmalıdır. Sınav öncesindeki gece öğrencinin normal yattığı saatte ya da yarım saat erken yatması, sınav sabahı normalden biraz erken kalkmasını, kahvaltısını muhakkak yapması, mümkünse bir duş alması, sınavdan en az yarım saat önce okulda olacak şekilde evden çıkması, sınavda rahat edebileceği geniş elbiseler giymesi, evden çıkmadan önce sınav ile ilgili evrak ve malzemeyi mutlaka kontrol etmesi, sınav esnasında mümkün olduğunca rahat olmaya çalışması, dikkatinin dağıldığı anlarda yarım dakika gözlerini kapatıp dinlenmesi, zorlandığı sorularda takılmayıp işaret koyarak sonra onlara dönmesi ve kendisine kolay gelen sorulara dikkat vererek onları hızla yapması faydalı olacaktır.

Mehmet DİNÇ

Uzman Psikolojik Danışman

Kaynak: bugün