İnternet'in Tarihçesi

[MseyKa]

•İlk İnternet çalışması 1969'da ABD Savunma Bakanlığı Pentagon tarafındanARPA adlı bir proje ile başladı.
•Herhangi bir savaş durumunda iletişimin kesintisiz devam etmesi amaçlanıyordu.
•ARPA- (Defence Advanced Research Project Agency) çeşitli bilgisayar bilimlerive askeri araştırma projelerini desteklemek için Savunma Bakanlığı ARPANETadında Paket Anahtarlamalı Ağ'ı oluşturmaya başladı.
•Bu ağ, ABD'deki üniversite ve araştırma kuruluşlarının değişik tiptekibilgisayarlarını da içererek büyüdü.
•1973 yılında, ağ için bir protokol seti geliştirmek amacıyla StanfordÜniversitesi'nde 'daha sonra BBN'in ve University College, London'ın da dahilolduğu' bir İnternetworking projesi başlatıldı.
•1978′e kadar İletim Kontrol Protokolu'nun (TCP - Transmission ControlProtocol) dört uyarlaması geliştirildi ve denendi.
•1980′de bu küme sabitleşti ve ARPANET'e bağlı bilgisayarlar arasındakiiletişimi kolaylaştırdı.
•1983′te tüm ARPANET kullanıcıları İletim Kontrol Protokolu/İnternet Protokolu(TCP/IP Transmission Control Protocol/İnternet Protocol) olarak bilinen yeniprotokole geçiş yaptılar.
•O yıl TCP/IP, ARPANET'i de içeren Savunma Bakanlığı İnternet'inde kullanılmaküzere standartlaştırıldı.
•ARPANET 1990 Haziran'ında kullanımdan kaldırıldı.
•Yerini ABD, Avrupa, Japonya ve Pasifik ülkelerinde ticari ve hükümetişletimindeki omurgalar (backbone) aldı.
• ARPANET'in kaldırılmasına rağmen, TCP/IP protokolü kullanılmaya devam etti vegelişti.
•Tim Berners-Lee 1989 yılında yüksek enerji fizikçilerinin bilgi alışveriş yoluolarak World Wide Web'i buldu.
Türkiye'de İnternet
•Türkiye İnternet'e Nisan 1993′ten beri bağlıdır.
•İlk bağlantı ODTÜ'den gerçekleştirilmiştir. 64kbit/sn hızında olan bu hat,uzun bir süre Türkiye'nin tek çıkışı olmuştur.
•1994 yılında Ege Üniversitesi'nden olan bağlantı ise 64kbit/san. hızı ilegerçekleştirilmiştir.
•Ardından sırayla, Bilkent Ün.(1995 Eylül), Boğaziçi Üniv. (1995 Kasım) ve İTÜ(1996 Şubat) bağlantıları gerçekleşmiştir.
•1996 yılında Türk Telekom tarafından TURNET kurulmuştur. Bu sayede internetbağlantıları daha da hızlanmıştır.
•1997'de TTNet ve ULAKBİM kuruldu.
•1998 Kamunet, TTNet ihalesi,
•1998-99 ticari internet patlaması
•2000 kriz, küçülme, yavaş büyüme
•2002-2003 yeni ULAKBİM,


Büyüklükler
•Makina sayısı:
–Dünyada 177 milyon,
–Türkiye'de 200 bin
•Kullanıcı:
–Dünyada 650 milyon,
–Türkiye'de 1-2 milyon abone, 4-5 milyon kullanıcı
–6 milyon arada bir kullanan tanışmış
•Web Sayısı :
–Dünyada 39 milyon,- Web sayfa sayısı 4 milyar
–Türkiye'de (.tr altında) 66 bin
Kaynak : www.nic.tr
İnternetin Tanımı ve İşleyişi
•İnternet, birçok bilgisayar sistemini TCP/IP protokolü ile birbirinebağlayan dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır.
•Bilgisayarlar, yönlendiriciler, üzerinde çalışan servisler, veriler, bilgilerve insanlardır.
•Bunların oluşturduğu bir haberleşme ortamıdır.
•Çok büyük, dağıtık, tarama hizmetleri olan bir kütüphanedir.
•Etkileşim, bilgi, belge değişim temelli bir ortamdır.
•İş yeri, banka, okul, kitaplık, sağlık merkezi, ticarethane, … Yaşamınkendisidir
•İnternet birbirinden çok farklı donanım (PC, Macintosh,…) ve yazılım (İşletimSistemleri:UNIX, LINUX, DOS, WINDOWS, MOS, OS/2..) özelliklere sahip olanbilgisayarların birbiriyle iletişim içinde bulunmasını sağlamaktadır.
•İnternetin sahibi yoktur (kimse denetleyemez.)
•İnternetin çatısını üniversiteler, kamu kurumları ve ticari kuruluşlarınbilgisayarları oluşturmaktadır.
•Kullanıcılar internete bu kurumlardan aldıkları hizmet aracılığıyla erişirler.Bu kurum ve kuruluşlar bilgisayarlarını hiç kapatmazlar. Bu bilgisayarlarasunucu ismi verilmektedir.
•Genellikle, ofis ve evlerdeki kullanıcılar (istemci) bilgisayarlarınataktıkları modem ile telefon hatları üzerinden sunuculara ulaşmakta vesunucuların verdikleri hizmetlerden yararlanmaktadırlar.
•İnternetde temel işleyiş ve nesne değişim mekanizmaları dağıtık hesaplama veistemci/sunucu modeline göre çalışmaktadır.
•Yaygın modelde istemci belirli bir protokole göre sunucu makineye arzu edilenelektronik nesneyle ilgili isteğini iletmekte, sunucu makine de yapılan isteğiişleme koyup, sonucu istemci makineye göndermektedir.


İnternet Adresleri
•Internette kullanılan protokol kümesi TCP/IP'dir. TCP/IP'nin mimarisidoğrudan internete yansır. TCP mesajların doğru alıcıya gidip gitmediğini, IPde adresleme sistemini kontrol etmektedir.
•İnternete doğrudan bağlı her bilgisayara IP numarası ve IP adresi denilen birnumara verilir.
•IP numaraları aralarına '.' konulmuş dört kısımdan oluşur.
•Her kısım 0-255 arasındaki sayılardan meydana gelir.
•IP numarası ikilik sayı sisteminde 32 bitlik bir sayıyı gösterir.
•IP adresler kümesi her ağ için farklı olmak zorundadır.
•Aynı IP kümesi başka ağlarda kullanılamaz.
•Oluşabilecek karışıklıkları engellemek amacıyla IP numaralarının dağıtımıInternet Bilgi Merkezi (NIC – Network Information Center) tarafındanyapılmaktadır.
•IP adresleri 4 sınıfa ayrılmıştır. Bu sınıflama aşağıdaki gibidir.
SINIF BAŞLAMA BİTİŞ
Class A 1.0.0.0 128.0.0.0
Class B 128.0.0.0 191.255.0.0
Class C 192.0.0.0 223.255.255.0
Class D 224 254
•Fakat bu sayıların anımsanması güç olduğundan daha kolay akılda kalabilenve IP numaralarına karşılık gelen Sözel adresleme sistemi (DNS - Domain NameSystem) geliştirilmiştir.
•Her bilgisayara anamakina/alan (domain) adı denilen bir isim verilmiştir.
•Bu isimler dört bölümden oluşmuştur. Bu isimlendirme sistemi aşağıdakigibidir.


Servis ismi – Kullanıcının bulunduğu kuruluş ismi - Kuruluş çeşidi -Ülke kısaltması
Hangi alan adını kimler alabilir?
•'.com.tr','.biz.tr' ve '.info.tr' yalnızca ticari faaliyet gösteren kişi vekuruluşlar tarafından-tescilleri doğrultusunda-alınabilen alt alan adlarıdır.;
•'.net.tr' internete ilişkin erişim hizmeti, internet üzerinden portal, tarama,e-posta gibi katma değerli, geniş ölçekli hizmetler ve uygulama servissağlayıcılığı hizmetleri veren kurum ve oluşumlar tarafından alınabilen altalan adıdır.;
•'.org.tr' vakıf, dernek, kar amacı bulunmayan oluşumlar ve benzeri siviltoplum örgüt ve kuruluşları tarafından alınabilen alt alan adıdır.;
•'.web.tr' ve '.gen.tr' kişisel ve kurumsal başvurunun (genel) yapılabildiği ve'ilk gelen alır' ve 'alan adı - kişi/kuruluş adı ilişkisi aranmaz' ilkeleri ilead tahsisi yapılan alt alan adlarıdır.
•'.av.tr' serbest avukatlar, hukuk büroları ve avukatlık ortaklıkları içinalınabilen alt alan adıdır.
•'.bbs.tr' BBS(Bulletin Board System) hizmeti veren kuruluşlar;
•'.name.tr' T.C. vatandaşları ile Türkiye'de yaşayan yabancı uyruklu kişilertarafından alınabilen alt alan adıdır.
•'.tel.tr' Türkiye'de yaşayan kişiler ile faaliyet gösteren kuruluşların,Türkiye'de kullandıkları her türlü telefon numarası ile bağlantılı olaraktahsis edilen alt alan adıdır.
•'.gov.tr' T.C. kamu kurum ve kuruluşları tarafından alınabilen alt alan adıdır.
•'.bel.tr' il, ilçe ve belde belediye teşkilatları tarafından alınabilen altalan adıdır.
•'.pol.tr' emniyet teşkilatı tarafından alınabilen alt alan adıdır.
•'.mil.tr' T.C. askeri kurum ve kuruluşları tarafından alınabilen alt alanadıdır.
•'.k12.tr' T.C. Milli Eğitim Bakanlığı'nca onaylanmış ilköğretim, lise ve dengiokullar tarafından alınabilen alt alan adıdır.
•'.edu.tr' T.C. Yüksek Öğretim Kurumu'nca onaylanmış yüksek öğretim kurumlarıtarafından alınabilen alt alan adıdır.


İnternetin Temel Hizmetleri
•İnternet üzerinde bir çok hizmet yer almaktadır. Bunlardan en çokkullanılanları ise şunlardır:
•Elektronik Posta (e-mail: @)
•World Wide Web (www)
•File Transfer Protocol (Ftp)
•Telnet
•Internet Relay Chat (IRC)
•Mail Listeleri (Mailing List)
•Usenet
•Haber Grupları (Newsgroups)
•Gopher


Elektronik Posta (e-mail: @)
•İnternet üzerinde insanların elektronik olarak mektup alıp verebilmelerinisağlamak üzere geliştirilmiş bir sistemdir.
•E-mail adresleri kullanici_adi@makina_ismi şeklinde oluşturulmaktadır.
•Örnek:
•kullanici@ksu.edu.tr


World Wide Web (www)
•WWW, WEB, ya da W3 (World Wide Web), yazı, resim, ses, film gibi pek çokfarklı yapıdaki verilere kompakt ve etkileşimli bir şekilde ulaşmamızı sağlayanbir çoklu hiper ortam sistemidir.
•Hiper ortam, bir dokümandan başka bir dokümanın çağırılmasına olanak sağlar(iç içe dökümanlar).
•WWW'in diğer bir işlevi de, öteki bazı internet servislerini kendi içerisindebarındırmasıdır.


File Transfer Protocol (Ftp)
•FTP, Internete bağlı bir bilgisayardan diğerine dosya aktarımı yapmak içingeliştirilen bir internet protokolu ve bu işi yapan uygulama programlarınaverilen genel addır.
•FTP yapabilmek için bağlanacağımız bilgisayarın internet adresi, kullanıcı adıve şifresi gereklidir.
•Internet üzerinde birçok ftp sitesi anonymous ftp (herkese açık ftp) hizmetivermektedir. Bu sitelere bağlandığınızda kullanıcı ismi olarak ftp veyaanonymous, şifre olarak da e-posta adresinizi vermelisiniz.
•Ayrıca browser üzerinden de ftp yapılabilir. Bunun için adres alanına ftp://ftp.ornek.comgibi biradres yazılır. (bkz. FTP NEDİR?)


Telnet
•Telnet Internet üzerindeki herhangi bir bilgisayara girebilmek içinkullanılan protokole ve bu işi yapmanıza olanak sağlayan programlara verilenaddır.
•Bir bilgisayara telnet yaparak girebilmeniz için o bilgisayarın telnetgirişlerine izin vermesi, bilgisayarda bir kullanıcı isminizin ve şifrenizinolması gerekmektedir.


Internet Relay Chat (IRC)
•Bir çok kişinin aynı anda etkileşimli mesajlarla haberleşebildiği birplatformdur.
•IRC'de, belirli bir konuda konuşmak, tartışmak isteyen insanlar 'kanal' olarakadlandırılan alanlarda toplanırlar.
•IRC, bir servis üzerinden kullanılır.
•Örnek:
•Türkiye :
–irc.fornet.net.tr
–irc.ttnet.net.tr
–irc.marketweb.net.tr
•USA :
–irc.bu.edu,
–irc-2.mit.edu,
–irc.colorado.edu,
•Avrupa :
–irc.funet.fi,


Mail Listeleri (Mailing List)
•İnsanların kendi istekleriyle üye oldukları, grup haberleşmemekanizmalarından birisidir.
•Bu mekanizmaları gerçekleştiren programlar çoğunlukla listserv,list-management yazılımı adlarıyla bilinirler. Bu mekanizmalara ise 'liste'denir.
•Listelere üye olmak gerekir. Bir üyenin gönderdiği ileti listenin tümüyelerine dağıtılır.


Usenet
•Dünya üzerindeki milyonlarca ağ kullanıcısının çok değişik konulardahaberler, yazılar gönderdiği bir tartışma platformudur.
•Bir kişinin gönderdiği bir ileti (mail, posta) hiyerarşik bir yapıda dağıtılırve dünya üzerinde internet erişimi olan kişiler tarafından bir Usenet Servissağlayıcısı aracılığı ile okunabilir.
•Usenet üzerinde, çok değişik konulara göre oluşturulmuş hiyerarşik bir yapıvardır.
•İleti göndermek isteyen bir kullanıcı da, bu hiyerarşik yapı içinde, içeriğinegöre, iletisini bir haber grubuna (news group) gönderir.


Haber Grupları (Newsgroups)
•Herhangi bir konu üzerine dünyada tartışma olanağı sağlar.
•Örnek haber grupları;
–news.ato.org.tr,
–news.anet.net.tr,
–news.bir.net.tr,
–news.cenajans.com.tr,
–news.dominet.com.tr,
–news.escortnet.com,
–news.farmanet.com.tr


Gopher
•Farklı bilgisayarlardaki metinlerin ve diğer dosyaların bulunmasını veaktarılmasını sağlar.
•Belirli konudaki seçenekleri menü halinde sunar bu menülerden de alt menülereulaşılabilir.


İnternetteki Yazılımlar
•İnternete bağlı bilgisayarlar üzerinde farklı yazılım türleribulunmaktadır.
•Bunlardan en yaygın olanları:
•Herkese açık yazılımlar (Public),
•Paylaşılabilir Yazılımlar (Shareware),
•Deneme Yazılımları (Tryware),
•Yama Yazılımları (Patch)


İnternette Kullanılan Tarayıcı (Browser) Programlar
•İnternette web sayfalarında gezinmek için kullanılan ve browser (gezgin)olarak adlandırılan programlardır.
•Bu programlardan en yaygın olanları:
•Internet Explorer,
•Netscape Communicator
•Mozilla,
•Opera,
•Lynx

[SüKûT]

Bayağı uzunmuş