orucu bozan ve bozmayan durumlar

[● İkra ●]

Orucu bozan ve bozmayan
durumlar



Sual: Ağzın
içindeki çürük dişe konan ilaç, orucu bozmuyor da, dil altına konan hap,
niçin orucu bozuyor? Vücuttaki sağlam deriye konan ilaç emilse bile
orucu bozmuyor da, ağızdaki sağlam deriye konan ilaç emildiği için niye
orucu bozuyor?
CEVAP
Dilaltındaki deri, vücudun dışındaki
deri değildir. Yumuşak, kaygan bir dokudur. Tıpta buna mukoza deniyor.
Çok farklı özelliğe sahiptir. Birbiri ile asla mukayese edilmez. Dişin
yapısı da mukozanın yapısından farklıdır.

Bu hususta uzman
doktorumuz diyor ki:
Dilaltına ilaç konunca, sinir sisteminin uyarısı
ile beyne çok acil haber gider. Beyin, dilaltındaki refleksleri
otomatik olarak harekete geçirir. Sonra, tükürük salgı sistemi çalışıp,
tükürük üretir, sulandırır. Sulandıktan sonra, reflekslerin uyarmasıyla,
kılcal damarlar harekete geçer ve emilerek en kısa zamanda kana
karışır. Tükürük salgısı olmazsa, ilaç sadece kılcal damarlar
vasıtasıyla kana karışamaz. Çünkü ilacın sulanarak kılcal damarlara
gitmesi lazım. Vücut derisi mukoza gibi ince olsa bile, tükürük salgısı
olmadığı için dilaltındaki gibi emilmez. Tükürük salgısı otomobil, ilaç
şoför gibi, mukoza altındaki kılcal damarlar da yollar gibidir. Vücutta
otomobil ve yollar var, şoför yok. Şoför de gelirse otomobil hareket
eder.

Tıbbi olarak, diş de, diş eti de, mukoza değildir, diş ile
diş altı farklı özelliklere sahip iki ayrı organ gibidir.

Bota,
çizmeye ve meste mesh etmek caizdir. Ancak mestten çok daha ince olan
çoraba mesh caiz değildir. İkisi de ayağa giyiliyor ama vasıfları
farklıdır. İşte bunun gibi, dilaltındaki mukoza denilen yumuşak doku
vücuttaki deriden çok farklıdır.

Dilaltına ilaç, hap koyarak
yukarıda izah edildiği gibi, kılcal damarlarca emilmesini sağlamak,
deriye ilaç enjekte edip kılcal damarlara ulaştırmaya benzer, bu yüzden
orucu bozar.

Sual: Burnum tıkalı olunca çok rahatsız
oluyorum, işlerim aksıyor. Burnun içine sıvı ilaç konunca oruç
bozuluyormuş. Katı ilaç sürsem mesela viks sürsem orucum bozulur mu?
CEVAP
Burnun
içine katı ilaç, merhem sürmek orucu bozmaz. Sıvı ilaç bozar.

Sual:
Ağızdaki veya burundaki kanı yutmak orucu bozuyor. Baştan burna gelen
akıntıyı yutmak da, orucu bozar mı?
CEVAP
Baştan gelen
akıntı bozmaz.

Sual: Kulağıma damlattığım yağlı ilaç,
ağzımdan ve burnumdan geldi. Orucum bozuldu mu?
CEVAP
Kulağa
ilaç damlatmak orucu bozar.

Sual: Fransa'dan yazıyorum.
Hıristiyan eşim, gece kalkıp bana sahur hazırlıyor. Dün gece sahuru
yiyip imsak vaktinde yattım. Yarı uykulu idim, ben hiçbir şey söylemeden
beni sevip, oramı buramı tuttu. Nihayet ben boşaldım. Ama ben hiç bir
hareket yapmamıştım. Orucum bozuldu mu?
CEVAP
Şöyle yap
diye kendiniz emretmediğiniz ve devamında hiçbir harekette de
bulunmadığınız için oruç bozulmuş olmaz. Ancak, orucu bozabilecek böyle
tehlikeli işlerden uzak durmaya çalışmalıdır.
Sual: İstemeyerek
ağız dolusu kusmak orucu bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
İsteyerek, zorlayarak az bir kusma da orucu bozmaz ise de, ağız dolusu
kusmak bozar. Hadis-i şerifte (Kendiliğinden ağız dolusu kusanın
orucu bozulmaz. İsteyerek ağız dolusu kusanın orucu bozulur, kazası
gerekir) buyuruldu. (Nesai)

Sual: Tıraş olurken
kanayan yere, kanın durması için kantaşı sürmek orucu bozar mı?
CEVAP
Hayır,
bozmaz.

Sual: Bir hastalık sebebiyle de iğne [enjeksiyon]
yapılınca oruç bozulur mu?
CEVAP
Evet bozulur, kaza
gerekir. Oruç bu şekilde bozulduktan sonra yiyip içmek, kefareti
gerektirmez.

Sual: Gündüz uyurken ihtilam olunca oruç
bozulur mu?
CEVAP
Hayır, bozulmaz. Uyanınca ilk fırsatta
gusledilir. Hadis-i şerifte, (İhtilam olmak orucu bozmaz)
buyuruldu. (Beyheki)

Gusletmekle de oruç bozulmaz. Guslederken
vücudun içine su girmemesine dikkat etmelidir! İçeri su girerse oruç
bozulur.

Sual: Ağızdaki yara için oruçlu iken ilaçla
gargara uygun mu?
CEVAP
Ağızdaki yara, namazda okumaya mani
değilse, ilaçla gargara mekruh olur. Okumaya mani olursa, ilaçla
gargara etmek mekruh olmaz. Çünkü özür vardır.

Sual: İşyerinde
iş gereği toz oluyor, ayrıca sigara içen de oluyor. Bunlar orucuma
zarar verir mi?
CEVAP
Tozlu, dumanlı şey koklamak,
başkasının içtiği sigara dumanı yahut tütsülerin dumanını çekmek orucu
bozar. Fakat ağzından veya burnundan boğazına toz, duman kaçsa, oksijen
gazı tüpü ile suni hava verilse, başkalarının içtiği sigaranın dumanı
ağzına, burnuna girmesinden sakınmak mümkün olmasa, oruç bozulmuş olmaz.
Unlu işlerde çalışanın sakındığı halde, ağzına burnuna giren un tozları
orucu bozmaz. Kömür işinde çalışan kimsenin ağzına, burnuna kömür tozu
girse, orucu bozulmuş olmaz. Çünkü bundan sakınma imkânı yoktur.

Sual:
Nisaiyeci bir kadın doktora muayene olanın, orucu bozulur mu?
Bozulursa, kefaret mi gerekir?
CEVAP
Doktor, eldivene
herhangi bir ilaç, yağ sürerse, oruç bozulur, sadece kaza gerekir.

Sual:
Omuzlarımda ağrılar için doktor iğne yapılması gerektiğini söyledi.
Yapılacak iğne ve sürülecek krem orucu bozar mı?
CEVAP
İğne
olmak (enjeksiyon) orucu bozar, kaza gerekir. Krem sürmek orucu bozmaz.


Sual: Abdest alırken diş etlerinden kan gelirse abdest
ve oruç bozulur mu?
CEVAP
Kan ağızdan dışarı çıkarsa
abdest bozulur. Yutulursa abdest bozulmaz, fakat bu sefer de oruç
bozulur. Tükürükten az ise, oruç da abdest de bozulmaz.

Sual: Porno
film seyrederken, kendiliğinden cünüp olanın orucu bozulur mu?
CEVAP
Sadece
bakarak cünüp olunca oruç bozulmaz. El ile veya başka bir şeyle cünüp
olmaya yardım edilince, oruç bozulur ve kaza gerekir, kefaret gerekmez.
Fakat aynı ramazanda aynı şey tekrar yapılırsa bu sefer kefaret de
gerekir. Porno film seyretmek haramdır. Haram işleyenin ibadetleri sahih
olur, farz borcundan kurtulur ise de, kazandığı günahlardan dolayı
kavuşacağı büyük sevaplardan mahrum kalır. Özellikle oruçlunun böyle
günah işlemesi çok çirkindir.

Sual: Bel gevşekliği
sebebiyle meni gelse, oruç bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual:
Nezle olduğum için burnumun içine gelen akıntıyı geri çekip yuttum,
orucum bozuldu mu?
CEVAP
Bozulmadı.

Sual: Ağzıma
balgam geliyor, yutuyorum, oruç bozuluyor mu?
CEVAP
Balgamı
yutmakla oruç bozulmaz.

Sual: İmsak vakti çok yemek
yiyorum. İmsak çıktıktan sonra yemek kaynarken ağzıma geliyor,
yutuyorum. Orucum bozuluyor mu?
CEVAP
Bozulmaz. Hatta
ağzınıza gelen kusmuğun geri gitmesi de orucu bozmaz.

Sual: Oruçlu
iken burna çekilen su ağzımızdan çıksa oruç bozulur mu?
CEVAP
Bozulur.
Buruna ilaç çekmek gibi su da çekip genze ulaşırsa oruç bozulur, kaza
gerekir.

Sual: Tükürüğümüz, dudağımızdan aşağı doğru
sarksa, onu yalayıp yutsak oruç bozulur mu?
CEVAP
Tükürüp
tükürüğümüzü yalarsak oruç bozulur, kaza gerekir. Bahsettiğiniz şekilde
olursa oruç bozulmamış olur. Sanki bir kısmı daha ağzımızda oluyor.

Sual:
Erkeklerin idrar damlası gelmesin diye idrar yoluna koydukları
pamuk orucu bozar mı?
CEVAP
Orucu bozmaz. Maliki’de de
pamuk koymak bozmaz. Şafii’de pamuk koymak orucu bozar ama, Şafii’yi
namazda taklit eden Hanefi’nin orucu yine bozulmuş olmaz.

Sual:
Banyo yaparken, banyoda oluşan su buharını teneffüs etmekle oruç
bozulur mu?
CEVAP
Bozmaz. Bazen, hastalara özel olarak su
buharı teneffüs ettiriliyor. Bu şekilde, su buharı teneffüs
ettirilirken, buhar ciğerlere kadar giderse oruç bozulur.

Sual:
Ramazanda bir insan yatsıdan sonra hanımıyla beraber olsa daha
sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz deseler uyandıklarında
da güneş doğmuş olsa kefaret mi gerekir?
CEVAP
Kaza da
gerekmez. Yani oruçları bozulmuş olmaz. İhtilam olanın da orucu bozulmuş
olmaz. Fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir. [Daha
önceden tedbir alıp cünüp olarak sabahlamamalı.]

Sual: Göz
damlası orucu bozar mı? Lens ıslakken göze takılırsa oruç bozulur mu?
CEVAP
İkisi
de bozmaz.

Sual: Ramazanda sahurda yatmadan önce
dişlerimizi fırçalıyoruz. Ağzımızı yıkamamıza rağmen tadı ağzımızda
hissediliyor, bu durum orucu bozar mı?
CEVAP
Hayır bozmaz.


Sual: Hanefi mezhebine göre "tükürdüğümüz zaman
tükürükte tükürükten az miktarda kan olursa" abdest bozulur mu, yutunca
oruç bozulur mu?
CEVAP
Kan tükürükten az ise dışarı
çıkmakla abdest bozulmaz, yutulunca da oruç bozulmaz.

Sual: Sigara
yakıları ve zayıflama bantları kola yapıştırılınca, yakıdaki madde
emiliyormuş. Bu emilme orucu bozar mı?
CEVAP
Sağlam deriye
konan hiç bir yakı, ilaç, krem orucu bozmaz. Emilmesi oruca zarar
vermez.

Sual: Oruçlu iken kulağa pamuklu çubuk sokmakta
mahzur var mı?
CEVAP
Şafii’de bozar, Hanefi’de bozmaz.

Sual:
Jöle, krem, deodorant orucu bozar mı?
CEVAP
Hiç
birisi bozmaz.

Sual:Çiklet çiğnemek orucu bozar mı?
CEVAP
Evet,
bozar. Günümüzün çikletleri eski tabii sakızlar gibi değildir.
Şimdikiler çiğnenirse, tadı veya bazı parçalar yutulabilir ve oruç
bozulur.

Sual: Oksijen gazı tüpü ile suni hava verilince
oruç bozulur mu?
CEVAP
Teneffüs ettiğimiz hava orucu
bozmaz. Tüple verilen oksijen de temiz hava demektir, oksijeni bol hava
demektir. İçinde ilaç olsa bozar.

Sual: Hanımını öpenin
orucu bozulur mu?
CEVAP
Öpmekle orucu bozulmaz. Öperken
cünüp olursa bozulur. Cünüp olma ihtimali varsa, hanımını öpmesi mekruh
olur. Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur. Çünkü orucu
mazeretsiz bozmak haramdır.

Sual: Yıkanırken kulağa
sabunlu su kaçsa, oruç bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual:
Denize girmek orucu bozar mı?
CEVAP
Denize girmek
orucu bozmaz. Eğer vücudun içine su kaçarsa, oruç bozulur.

Sual:
Sabah yatarken susadığımı hissettim ve saatime baktım saati 05.10
geçiyor olarak gördüm. Dikkatli olarak baktığıma eminim. Suyumu içtim ve
gayri ihtiyari saate bir baktım ki saat 06.10 çok üzüldüm. İmsak
5,30’du. Orucum bozuldu mu?
CEVAP
Evet bozuldu. Sizin
kastınız olmadığı için sadece kaza gerekir.

Sual: Astım
hastası, mecburiyet halinde ilaç kullanınca oruç bozulur mu?
CEVAP
Evet
bozulur. Sadece kaza gerekir.

Sual: Ventolin, Salbutol
gibi ağıza püskürtülen astım ilaçları orucu bozar mı?
CEVAP
Bahsettiğiniz
ilaçları kullanınca oruç bozulur. Çünkü içinde ilaç vardır. Ama oksijen
gazı bozmaz.

Sual: Astım tabletinin gazını teneffüs etmek
orucu bozar mı?
CEVAP
Sigara dumanı gibi orucu bozar.

Sual:
Evi haşere için ilaçladım. Bu ilacı teneffüs orucu bozar mı?
CEVAP
Az
olursa bozmaz.

Sual: Kadın hastalıklarında bir çubukla
hap ve fitil veriliyor. Guslü gerektirir mi, orucu bozar mı?
CEVAP
Genelde
zevk alınmadığı için guslü gerektirmez. Gündüz kullanılırsa oruç
bozulur, kaza gerekir. Pamuk bile konsa, pamuk tamamen içeri girerse
oruç bozulur. Yaş parmak girse de oruç bozulur.



Sual:
Basur hastalarının bağırsakları, taharetlendikten sonra, ıslak olarak
içeriye girse oruç bozulur mu?
CEVAP
Yaş olarak girince
oruç bozulur. Kurulanırsa oruç bozulmuş olmaz.

Sual: Karşı
tarafın ağız salgısını yutmak orucu bozuyor mu?
CEVAP
Karşı
tarafın tükürüğünü, salgısını yutunca oruç bozulur. Eğer bu sevdiğimiz
bir kimse ise sadece kaza değil, kefaret de gerekir.

Sual: Oruçlu
iken alışkanlıktan dolayı rujumu yalıyorum, oruç bozuluyor mu?
CEVAP
Rujun
oruca zararı olmaz. Fakat yenirse oruç bozulur. Kaza gerekir.

Sual:
Oruçlu olduğunu unutup taharette mübalağa ederek içeriye su kaçsa
oruca zarar verir mi?
CEVAP
Unutulunca mahzuru olmaz.
Unutarak yiyip içmek de orucu bozmaz. Oruçlu olduğunu bilerek taharette
mübalağa eder ve içeri su kaçarsa oruç bozulur ve kaza gerekir.

Sual:
Balıkların suyunu temizlerken boğazıma ister istemez su kaçtı
orucum bozuldu mu?
CEVAP
Ağza kaçtı ise bozulmaz, boğazdan
içeri girmişse oruç bozulur, kaza gerekir.

Sual: Ayak
tırnağımda yara var ve bu yaradan gün içerisinde sarı su, irin ve bazen
de kan geliyor ve tırnak arasında birikiyor, bunlar tekrar içeri girip
orucu bozar mı?
CEVAP
Orucu bozmaz.

Sual: İstemeyerek
yağmur suyu boğazımıza kaçsa orucu bozar mı?
CEVAP
Bozar.

Sual:
Ben diabet hastasıyım. Kan alıp ölçü aletine koyup şekerimi ölçmem
orucu bozar mı?
CEVAP
Kan aldırmak orucu bozmaz.

Sual:
Arı soksa oruç bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual:
Ele iğne batıp kırığı içinde kalsa orucu bozar mı?
CEVAP
Mideye
girmeyince bozmaz.

Sual: Oruçlu iken kalbim ağrıyınca
trinitrin alsam kaza mı gerekir?
CEVAP
Evet.

Sual:
Burna tuzlu su çekmek, ilaç gibi orucu bozar mı?
CEVAP
Evet.
Beyne veya boğaza kaçarsa bozar.

Sual: Kalb için,
dil altına konup, emilen hap, orucu bozar mı?
CEVAP
Evet.
Deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir.

Sual: Hasta,
ağzına sık sık su alsa orucu bozulur mu?
CEVAP
Yutulmadıkça
bozulmaz. Ama böyle yapmak uygun değildir.

Ağızdaki yaşlığı
yutmak
Sual: Oruçluyken ağza gelen tükürüğü yutmanın mahzuru olur
mu?
CEVAP
Hiç mahzuru olmaz. Hatta abdest aldıktan veya
ağzımızı yıkadıktan sonra ağızdaki yaşlığı da yutmak oruca zarar vermez.

Sual:
Kadın ve erkeğin ilaç olarak kullandıkları fitil, orucu bozar mı ve
guslü gerektirir mi?
CEVAP
Gündüz kullanırsa oruç
bozulur. Fakat guslü gerektirmez.

Sual: Burnum kanadı. Bu
arada genzime giden kanı yuttum. Orucum bozuldu mu?
CEVAP
Burundan
genze giden kanı veya dişi kanayan ağzındaki kanı yutunca, yani kan
mideye gidince oruç bozulur. Sadece kaza gerekir.

Sual: Buruna
sıvı ilaç veya tuzlu su çekmek orucu bozar mı?
CEVAP
Beyne
veya boğaza giderse bozar.

Sual: Kulağı antiseptikli su
ile yıkatmak orucu bozar mı?
CEVAP
Bozar. İlaçsız su ile
yıkamak, pamukla temizlemek bozmaz.

Sual: Ağrıyan dişe,
göze ve kulağa ilaç konsa oruç bozulur mu?
CEVAP
Kulağa
damlatılan ilaç orucu bozar. Göze damlatılan ilaç bozmaz. Dişe konulan
ilaç, yutulmazsa orucu bozmaz. Hatta ilacın tadı boğazda hissedilse de
bozmaz.

Sual: Yaraya konan ilaç orucu bozar mı?
CEVAP
Yaraya
sürülen merhemin, sindirim yoluna gittiği bilinmezse oruç bozulmaz.

Sual:
Epilasyon orucu bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual:
Oruçlu iken esans koklamak orucu bozar mı?
CEVAP
Çiçek,
esans koklamakla oruç bozulmaz, mekruh da değildir.
Sual:
Oruçlu iken gusletmek orucu bozar mı?
CEVAP
Gusletmekle
oruç bozulmaz. Ancak ağızdan, burundan içeri su kaçarsa veya su içine
oturulunca veya taharetlenirken içeri su kaçarsa oruç bozulur.

Sual:
Dudaktaki yaşlığı yutmak orucu bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.

Sual:
Makata konan pamuğun bir kısmı dışarıda kalsa orucu bozar mı?
CEVAP
Bozmaz,
hepsi içeri girerse bozar.

Sual: İmsak vakti sona ererken
yaraya konan sıvı ilaç, gündüz emilmeye başlasa oruç bozulur mu?
CEVAP
İmsak
vaktinden önce konulduğu için bozulmaz.

Sual: Kalb
hastasıyım. Bazen çok ağrıyınca hap alıyorum. Ramazanda oruçlu iken ağrı
tuttuğunda ilaç alırsam, kefaret gerekir mi? Kalb hastasının göğsüne
sürdüğü ilaç, orucu bozar mı?
CEVAP
Zaruret olduğu için
yalnız kaza gerekir. Sağlam deriye sürülen ilaç, içeriye gitse de orucu
bozmaz. Dil altına konulup emilen bozar.

Sual: Diş
çektirmek orucu bozar mı?
CEVAP
Diş çektirmek orucu
bozmaz. Eğer diş çektirilirken iğne vurulursa, oruç bozulur. Dişten
çıkan kanı yutmakla da oruç bozulur. Ramazan orucunu tutarken iğne
vurduranın veya dişinden çıkan kanı yutanın orucu bozulur, gününe gün
kaza gerekir, kefaret gerekmez.

Sual: Damardan serum
verilmesi, sadece imam-ı a’zama göre orucu bozduğu söyleniyor. Diğer
mezheplere göre bozmuyor mu? Serumla gıda ve deva verilebiliyor.
İhtiyacı olan suyu, gıdayı ve ilacı serumla alan kimsenin orucu bozulmaz
mı? Oruçta gaye, yiyip içmeyi terk etmek olduğuna göre, ağız yolu ile
değil de, damar yolu ile yiyip içenin orucu niçin bozulmaz?
CEVAP
Dört
mezhepte de, sağlam deriye konan ilaç, gıda ve deva, emilip içeriye
nüfuz etse de oruç bozulmuş olmaz. Mesela kalb hastalığında, göğüs
üzerine nitroderm ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur. Bu deriden içeriye
emilir. Sağlam deriden içeri girdiği için dört mezhepte de orucu bozmaz.
Bunun gibi, sağlam deriye konan nikotin yakısı da, vücut tarafından
emildiği halde, dört mezhepte de orucu bozmaz. Tabii menfezlerden
[deliklerden] giren şeyler orucu bozar.

Şafii’de, kulak tabii
menfezdir. Kulağa konan sıvı-katı her şey, mideye girmiş gibi orucu
bozar. Şafii’de idrar yolu da tabii menfezdir. Buraya ilaç, hatta pamuk
konsa bile orucu bozar.

Dört mezhepte de ve bütün imamlara göre,
yaraya konulan ilaç, cevfe [içeriye] giderse oruç bozulur. Şafii
mezhebinde, dimağ [beyin], karın, bağırsak, mesane birer cevftir.
Mesela, baştaki kemik yarılsa, buradaki yaraya konulan ilaç, cevfe, yani
beyne gideceğinden oruç bozulmuş olur.

Şafii’de karna
bıçak saplansa, bıçağın ucu mideye, yani cevfe girdiği için oruç
bozulur. Sağlam deriden bıçak cevfe girince oruç bozulduğu gibi, iğne
ile adaleyi veya damarı yırtarak verilen ilaç, cevfe ulaşınca oruç
bozulmuş olur. Hanefi’de ise, bıçak tamamen midenin içine girerse oruç
bozulur.

Bugün tıpta, serumun mesaneye, dimağa ve vücudun her
yerine gittiği kesin olarak bilinmektedir. O halde serum, dört mezhepte
de orucu bozar. Sadece kaza gerekir. (Serum veya enjeksiyonla verilen
ilaç, cevfe, [yani dimağ ve mesane gibi yerlere] gitmez) demek, çok
yanlış olur, ilme ters olur.

Bütün doktorlar, damardan veya
adaleden verilen ilacın, dimağ ve mesaneye gittiğini bildiriyorlar. O
halde, işin aslını bilmeyenlere kanıp da, enjeksiyonla orucu telef
etmeyelim.

[Buradaki Hanefi mezhebi ile ilgili bilgiler, Tahtâvi,
Mebsut, Bedayi ve benzeri kitaplardan, Şafiilerleilgili
bilgiler ise, Mecmû, Muğnil muhtaç, Tuhfe, Envâr, Kummesrâ, Bâcuri,
Şerh-i İbni Bâcuri gibi muteber eserlerden alınmıştır.]

Sual:
Sinüzitten muzdarip bir hasta oruçlu iken burnuna sıvı ilaç
koyabilir mi?
CEVAP
Oruç bozulur.

Sual: Oruçlu
iken kulaktan iltihap akması orucu bozar mı?
CEVAP
Bozmaz.
Oruçta genelde çıkan şeyler orucu bozmaz, mesela kan aldırmak orucu
bozmaz. Ama isteyerek ağız dolusu kusulursa orucu bozulur.
Oruçta
genelde içeri giren şeyler bozar. Mesela enjeksiyonla kan verilenlerin
orucu bozulur.

Sual: Oruçlu iken dişleri macunlu macunsuz
fırçalamak orucu bozar mı?
CEVAP
Macunsuz fırçalamakta
mahzur yoktur. Macunlu fırçalamakla da oruç bozulmaz fakat mekruh olur.
Macun yutulursa oruç bozulur, kaza gerekir.

Sual: Dudağımda
uçuk vardı ve ben de patlamasın diye krem sürmüştüm. Maalesef akşama
doğru uçuk patladı. Orucum bozuldu mu?
CEVAP
Bozulmadı.

Sual:
İftar için yiyecek bir şeyler hazırlarken parmağımı kestim. Birkaç
damla aktı. Orucum bozuldu mu?
CEVAP
Hayır kan çıkmakla,
kan aldırmakla oruç bozulmuş olmaz.

Sual: Dirseğimde
çıkan iltihaplanmadan dolayı dirseğimin üstünden ve altından birer cm
uzunluğunda kestiler ve iltihabın akması için bir hortum sokup uçlarını
dışarı çıkardılar. Dün yapılan muayenede bir merhemi üsten sıkıp alt
uçtan dışarı akıttılar. Niyetli olduğumdan dolayı şüpheye düştüm acaba
orucum bozuldu mu?
CEVAP
Orucunuz bozulmadı.

Sual:
Yanlış dolgudan dolayı diş etim hep kanıyor. Sahurdan sonra
yatıyorum, sabah tekrar kalktığımda ağzımın içi kan dolu oluyor. Kanın
birçoğu boğazımdan geçmiş oluyor. Bazen uyku halinde değilken de fark
ediyorum kan geldiğini... Tükürürsem abdest bozulacak. Tükürmesem yani
yutsam oruç bozulacak. Haliyle illa ki yutmuşumdur kan. Benim oruçlar
bozulmuş mu?
CEVAP
Kan yutmak orucu bozar. Oruçların
Hanefi’ye göre bozuluyor. Onun için Hanbeli mezhebini taklit
etmelisiniz. Orucu bozan şeyler, insanın elinde olmazsa, Hanbeli’de
orucu bozmuyor.

[● İkra ●]

Sual: Hastanede test için kan verirken enjektörü sokmadan önce
deriye alkol sürüyorlar ve çıkarttıktan sonra iğne deliğinin üzerine
alkollü pamuk koyuyorlar. Bunun oruca bir zararı var mıdır?
CEVAP
Hayır
oruca zararı olmaz

Sual: Deriyi çizerek yapılan çiçek
aşısı orucu bozar mı?
CEVAP
Bozmaz. Tentürdiyot gibidir.

Sual:
Dişler arasındaki yemek kırıntısını yutmak orucu bozar mı?
CEVAP
Hayır,
bozmaz.

Sual: Hanımı öpünce mezi gelirse oruç bozulur
mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual: Tıraş kesiğine
oruçlu olduğunu unutarak kolonya sürmek orucu bozar mı?
CEVAP
Unutulmasa
da bozmaz. Unutunca yiyip içilse de bozmaz.

Sual: Sigara
içilen odaya girip, uzun müddet çıkmasak oruç bozulur mu?
CEVAP
Lüzumsuz
kalıyorsak bozulur, vazifemiz varsa bozulmaz.

Sual: Şevval
orucunu tutuyorum. Bugün abdest alırken (burnuma su çekerken) unutarak
ve istemeyerek genzime veya boğazıma sanırım su kaçırdım. Orucum bozuldu
mu?
CEVAP
Unutarak yiyip içince veya bozulup
bozulmadığını kesin bilmedikçe oruç bozulmuş olmaz.

Sual: Ağız
dolusu hastalık sebebiyle kusanın orucu bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual:
Hac için hastaneden kan aldılar fakat kan şırıngaya geldi dışarı
çıkmadı, sonra tekrar içeri koydular. Abdestim bozuldu mu, orucuma bir
zarar geldi mi?
CEVAP
Hem abdestiniz hem de orucunuz
bozuldu. Kan çıkmakla abdestiniz, kan içeri girmekle orucunuz bozuldu.
Şırıngaya çıkmakla dışarı çıkmış oldu. Kendi kanınız da olsa vücudunuza
kan verildi.

Sual: Çatlak dudağa veya eldeki yarığa
merhem, krem, kolonya sürmek orucu bozar mı?
CEVAP
Hayır,
bozmaz.

Sual: Mideye ucu dışarıda kalan alet sokulursa,
oruç bozulur mu?
CEVAP
Bozulmaz.

Sual: Türkiye
Takvimine göre, sahuru yanlışlıkla 10 dakika geciktirdim. Orucum sahih
oldu mu?
CEVAP
Kaza gerekir.

Sual: Deri
altına tüberküloz testi yapılıyor. Orucu bozar mı?
CEVAP
Evet.

Sual:
Kulaktaki pamuk, delik zardan içeri girse, orucu bozar mı?
CEVAP
Hayır.

Sual:
Gırtlağa çıkan tükürüğü kusarak çıkarmak, orucu bozar mı?
CEVAP
Hayır.

Sual:
Mahalli bir yazar diyor ki:
(Her yıl aynı yazılar yazılıyor ve
fitil ve benzeri şeylerin orucu bozup bozmayacağı hususunun oruçla ne
ilgisi var, İslamiyet bu mu?)
CEVAP
Yazar, İslamiyet’i
bilmediği gibi, nelerin orucu bozacağını da bilmiyor. İslamiyet her yıl
değişmez. Bu sene İslam’ın şartı beş denmişse, gelecek sene bu altı
olmaz. Azalmaz da, çoğalmaz da. Bu sene, (hastaya serum vermek orucu
bozar) denmişse, gelecek sene (bozmaz) denilemez. Aslında değişik yazan
varsa, o tenkit edilmelidir! Hep aynı şeyi yazan tenkit edilir mi? Şimdi
mahalli yazara soruyoruz, İslamiyet bu değilse nedir? Her yıl değişmesi
mi gerekir?

Yazar, orucun ne olduğunu, orucu nelerin bozduğunu
bilmiyor ki, (vücuda giren şeylerin orucu bozup bozmayacağından
bahsedilmez) diyebiliyor. Önce oruç nedir ve neler orucu bozar, kısaca
bir tarifini yapalım:

Oruç, fecrin ağarmasından, güneş batıncaya
kadar, yiyip içmeyi ve orucu bozan diğer şeyleri terk etmektir. Diğer
bozan şeyler nelerdir? Yaradılışta bulunan deliklerden içeri giren
şeyler orucu bozduğu gibi, vücuttaki yaraya konulan ilaç, sindirim
yollarına sızarsa, yine oruç bozulur. İğne [enjeksiyon], serum orucu
bozar. Çünkü bunlar sindirim yoluna gider. (Tahtavi)

Hastalık
için kullanılan fitiller, tabii deliklerden verilir. Ağrı kesici, ateş
düşürücü fitiller olduğu gibi, romatizma, mantar, bulantı, hemoroid ve
kabızlık önleyici fitiller de vardır. Serum yolu ile de ilaç ve gıda
verilebilir. Tabii deliklerden ilaç olmayan maddeler de girerse yine
oruç bozulur. Bunları sormak ve bunlara cevap vermekten tabii ne
olabilir?

Sual: KBB mütehassısı bir doktor diyor ki:
Dinde
reformcu bir grup, yeni bir kitap yazıp, âlimlerden farklı, yeni
ictihadlar yapacaklarmış. Kulağa damlatılan ilacın orucu bozmayacağı
yönünde bizden bilgi istiyorlar. Hanefi ve Şafii’ye göre, göze, kulağa
ve burna damlatılan ilaç, orucu bozar mı, bozmaz mı?
CEVAP
Fıkıh
kitaplarındaki hüküm şöyle:
Hanefi’de göze damlatılan veya diş
çukuruna konan ilacın tadı boğazda hissedilse bile orucu bozmaz. Kulağa
damlatılan ilaç, burna konan sıvı ilaç orucu bozar.

Şafii’de ise,
göze damlatılan ilacın tadı boğazda hissedilse bile bozmaz. Fakat
kulağa konan her şey orucu bozar. Burna konan sıvı ilaç da bozar.

Hanefi’de
ve Şafii’de, sağlam deriye sürülen ilaç, emilip içeriye nüfuz etse de
oruç bozulmuş olmaz. Mesela kalb hastalığında, göğüs üzerine nitroderm
ihtiva eden bir ilaç [TTN] konur. Bu deriden içeriye emilir. Sağlam
deriden içeri girdiği için Hanefi’de de, Şafii’de de orucu bozmaz.

Hadis-i
şerifte (İçeri giren şeyler orucu bozar) buyuruluyor. Şafii’de,
kulak tabii menfezdir. Kulağa konan sıvı-katı her şey, mideye girmiş
gibi orucu bozar. Hanefi’de, kulağa giren katı şey ve su orucu bozmaz.
Fakat yağ ve ilaç bozar. Yağ ve ilaç emilse de, emilmese de, sindirim
yoluna gitse de, gitmese de bozar.

Göz, menfez kabul edilmediği,
aynen sağlam deri hükmünde olduğu için, göze konan ilaç, sağlam deriye
sürülen ilaç gibi çeşitli kanallarla sindirim yoluna gitse de hiçbir
mezhepte orucu bozmaz. Fakat boğaza, beyne ve mesaneye açılan
yara yolu ile ilaç verilirse, Hanefi’de de, Şafii’de de oruç bozulur.

Reformcu
grup ne yapmak istiyor? Kendileri müctehid olsalar bile, ictihadla
ictihadın nakzedilemeyeceğini bilmeleri gerekir. Reformcuların, (Burada
Hanefilerin kavli doğrudur. Kulağa kum koymak orucu bozmaz. Şafii’nin
ictihadı yanlıştır) demeye hakları olmaz.

[● İkra ●]

Sual: Oruç hakkında mezheplerimizdeki hükümler hakkında bilgi
verir misiniz?
CEVAP
Ramazan orucuna niyetin son vakti, Hanefi’de
öğleye bir saat kalıncaya kadar, diğer üç mezhepte imsak vaktine
kadardır. Üç mezhepte, Ramazan orucu için her gece niyet gerekir, Maliki’de
Ramazanın ilk gecesi bir ay oruca niyet sahihtir.

Şafii’de,
kulak tabii menfez [delik] dir. Kulağa konan sıvı katı her şey, mideye
girmiş gibi orucu bozar. Diğer üç mezhepte sadece ilaç konursa bozar. Şafii’de
idrar yolu da tabii menfezdir. Buraya pamuk konsa bile orucu bozar.
Diğer mezheplerde bozmaz.

İğne vurulmak, dört mezhepte de orucu
bozar.

Dişler arasındaki yemek kırıntısını yutmak Hanefi’de
orucu bozmaz, diğer üç mezhepte bozar.

Lavman Maliki’de
orucu bozmaz, diğer üç mezhepte bozar.

Unutarak yiyip içmek, üç
mezhepte orucu bozmaz, Maliki’de bozar.

Ramazanda oruçlu iken
yiyip içene Hanefi ve Maliki’de kefaret gerekir, Şafii
ve Hanbeli’de sadece kaza gerekir. Hanımı ile beraber olana dört
mezhepte de kefaret gerekir.

Kan aldırmak Hanbeli’de
orucu bozar, diğer üç mezhepte bozmaz. Abdest alırken, mübalağa etmeden
boğaza su kaçarsa, Şafii ve Hanbeli’de oruç bozulmaz. Hanefi
ve Maliki’de bozulur.

Ramazanda karı koca beraber
olursa, Şafii ve Hanbeli’de kefaret kocanın üzerine olur, Hanefi
ve Maliki’de ikisine de kefaret gerekir.

Maliki’de
oruçlu iken hanımını öpmek haram, diğer üç mezhepte haram değildir.
Ancak cünüp olmak ihtimali varken öpmek mekruhtur. Hanımı öpünce mezi
gelirse üç mezhepte oruç bozulmaz, Hanbeli’de bozar.

Şafii
ve Hanbeli’de, nafile oruç veya nafile namaza başlayan,
tamamlamadan bozarsa, kazası vacip değil, Hanefi ve Maliki’de
vaciptir.

Yalnız Cuma günü oruç tutmak Hanefi ve Maliki’de
caiz, Şafii ve Hanbeli’de mekruhtur. İmam-ı Ebu Yusuf da
mekruh dedi. Bu bakımdan Hanefiler yalnız başına Cuma günü oruç
tutmamalıdır.

Sadaka-i fıtır, Hanefi’de Ramazan-ı şerifte
verilir. Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caiz ise de,
bayram namazından önce verilmiş olması daha çok sevaptır. Şafii’de
Ramazandan önce, Maliki’de ve Hanbeli’de ise bayramdan
önce verilemez. Hanefi’de nisaba ulaşanın fıtra vermesi vacip,
diğer üç mezhepte, bir günlük yiyeceği olanın fıtra vermesi farzdır. Hanefi’de
hanımın fıtrasını kocası vermez, diğer üç mezhepte vermesi lazımdır.

Sual:
Erkek veya bayan kadın doktoru veya ebe, Ramazanda, abdestli iken bir
kadına doğum yaptırsa, orucu, guslü veya abdesti bozulur mu?
CEVAP

Hanefi mezhebindeki kadın doktorunun veya ebenin, Ramazan-ı
şerifte doğum yaptırmakla orucu, abdesti ve guslü bozulmuş olmaz.
Zaruretsiz erkek doktora doğum yaptırmak caiz olmaz.

Sual:
Oruçlu iken rahimden ültrasonla muayene olmak orucu bozar mı?
CEVAP
Alete
jel gibi bir şey sürüyorlar, rahme yağ veya jel gibi bir şey girince
oruç bozulmuş olur. Eldivenle muayene etse de, eldivene bir şey sürülmüş
ise yine oruç bozulur. İçeriye az da olsa bulaşacak bir şey girerse
oruç bozulur.

İkinci bir husus da kadın, muayene esnasında zevk
alırsa cünüp olur ve oruç bozulur. Zevk almazsa bozulmuş olmaz.

Sual:
Tam İlmihal’de, (Bir şeyin hepsi girip çıkarsa, abdesti de, orucu da
bozar) deniyor. Erkeğin arkadan, kadının ön veya arkadan kullandığı
fitil, abdesti ve orucu bozar mı? Bir de çubuklu bir aletle hap konuyor,
bu farklı mı?
CEVAP
Gündüz oruç iken, içeri tamamen giren
şey, orucu bozar. Fitil de bozar. Yarısı dışarıda kalırsa orucu bozmaz.
Fitil içeri girdikten sonra, dışarı çıkarsa abdesti bozar. Fitil içeri
girip çıkmazsa, abdesti bozmaz. Çubukla konan farklıdır. Çünkü içeri
girince, çubuğa az da olsa içeriden bir yaşlık bulaşır. Yaşlık, çubukla
dışarı çıkınca abdest bozulur.

Sual: Ağızdaki kanı yutmak
abdesti ve orucu bozar mı?
CEVAP
Ağzın içi, abdestin
bozulmasında, iç organ sayılır. Orucun bozulmasında, bedenin dışı
sayılır. Bunun için, dişten ve ağızdaki yaradan çıkıp ağızdan dışarı
çıkmayan kan abdesti bozmaz. Ağızdan dışarı çıkınca, tükürükten çoksa
bozar. (Halebi)

Ağız bazen bedenin içi sayılır. Bunun
için, oruçlu kimse, tükürüğünü yutarsa, orucu bozulmaz. İnsanın içindeki
necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi olur. Ağızdaki yaradan yahut
mideden ağza kan çıkması, abdesti ve orucu bozmaz. Bu kanı tükürünce
veya yutunca, tükürük kandan çok ise, yani sarı ise, yine bozulmaz.
Mideden gelen başka şeyler ağza geldiği zaman da böyle olup, abdest ve
oruç bozulmaz. Ağız dolusu, ağızdan dışarı çıkarsa, ikisi de bozulur.
Ağzın içi, bazen de, bedenin dışı gibi olur. Ağza su alınca oruç
bozulmaz. (Bahr-ür-râık, Cevhere)

Demek ki, ağızdaki kanı
tükürünce orucu bozulmaz, yutunca da abdest bozulmaz. Kan yutulursa
oruç bozulur, tükürülünce de abdest bozulur.

Astım spreyi
orucu bozar
Sual: Astım spreyi, kulak ve burun damlası ile dil
altı hapı kullanmak, makata veya hazneye sokulan ültrason orucu bozar
mı?
CEVAP
Bunların hepsi orucu bozar ve kaza gerekir.

Astım
spreyi, oksijen değildir. İçinde ilaç vardır. Orucu bozar. İlacın orucu
bozduğu bütün fıkıh kitaplarında yazılıdır.

Kulağa yağ ve ilaç
damlatılması da orucu bozduğu bütün fıkıh kitaplarında yazılıdır.

Buruna
sıvı ilaç damlatılması da orucu bozar. Katı merhem sürülürse bozmaz.

Dil
altı hapı ise ilaçtır, mukoza denilen yumuşak dokudan emildiği için,
deri altına iğne ile ilaç zerki gibidir. Orucu bozar.

Ültrasona,
merhem gibi kaygan bir madde, yani jel sürülüyor. Vücudun içine bu jel
girince, oruç bozulmuş olur. Eldivenle muayene yapılınca da, eldivene
ilaç veya jel sürülüyorsa, böyle muayene de orucu bozar.
Teknik
gelişti, mükemmel cihazlar yapıldı, tedavi şekilleri geliştirildi,
ancak insan vücudu değişmedi, ona eklenen çıkan olmadı. Oruç bir
ibadettir. Bu ibadetin fazileti ve şartları din kitaplarımızda
bildirildi. Bu kıyamete kadar geçerlidir.

Eskiden bilinmiyordu,
şöyleydi böyleydi demek cahilliktir. O zamanlar vücuda girenler çıkanlar
yok muydu, yani vücuda hiçbir şey girmiyor çıkmıyor muydu? İbadetleri
zamanla değiştirmek, dini değiştirmek olur.

Tabii delikler ve
oruç
Sual: Göze konan ilaç, boğaza kadar indiği halde orucu
bozmuyor da, ne diye kulağa veya burna konan ilaç orucu bozuyor?
CEVAP
Fıkıhta
bir kural var:
Tabii menfezlerden [yaradılışta bulunan deliklerden]
giren şeyler orucu bozar.
Bunun için tabii delik olan kulağa ilaç
veya yağ konunca oruç bozuluyor. Burun da tabii deliktir. Sıvı ilaç
burna püskürtülürse orucu bozar. Tabii menfez olan makattan da içeri
giren şeyler de orucu bozar. Göz tabii delik değildir. Bunun için göze
damlatılan ilaç orucu bozmuyor.

Bazı kimseler, yukarıdaki kuralı
iyi bilmedikleri için iğne olmak orucu bozmaz sanıyorlar. İğne tabii
delikten içeri girmiyor ki diyorlar. Sağlam derinin üstünden emilen
ilaçlar orucu bozmaz, ama, yaralı deriden içeri girip sindirim yoluna
ulaşan ilaçlar bozuyor. Yapılan iğne ve serumlar, sindirim yoluna
ulaştığı için dört mezhebe göre de oruç bozuluyor.

Sual: Ramazanda,
bayılanı ayıltmak için ağzına su akıtılsa orucu bozulur mu?
CEVAP
Evet,
boğaza su girince oruç bozulur. Kaza gerekir, kefaret gerekmez.

Sual:
Açık olan yaraya merhem, kolonya, tentürdiyot, oksijenli su sürülse
oruç bozulur mu?
CEVAP
Kolonya, tentürdiyot, oksijenli su
oruca kesinlikle zarar vermez.

Açık olan yaraya konulan ilaç,
beyne ve hazım yoluna gittiği bilinirse, oruç bozulur. İçeri gittiği iyi
bilinmezse, imameyne göre bozmaz. İmam-ı azama göre ilaç sıvı ise
bozar. İçeri sızdığı iyi bilinmeyen ilaç katı ise, üç imama göre de,
bozmaz. (Merakıl-felah şerhi)

Sual: Oruçlu iken,
ağrıyan dişlere ilaç koymak caiz; fakat dişleri macunla fırçalamak
mekruh deniyor. Bunun sebebi nedir?
CEVAP
Ağrıya ilaç
koymak bir ihtiyaçtır. Çok ağrırsa, zaruret halini alır. Ağız, oruçta
vücudun dışı olduğu için ağza alınan veya dişe konan ilaç orucu bozmaz.
Bir ihtiyaçtan dolayı olduğu için mekruh da olmaz. Fakat diş, normal
fırça ile fırçalanabilir. Macunla fırçalamak zaruret değildir. Bir de,
macun yutulursa, orucun bozulma tehlikesi vardır. Orucun bozulma
tehlikesi olan bir işi yapmak, mekruh olur. Bunun gibi, cünüp olma
tehlikesi varken hanımını öpmek de mekruhtur. Oynaşırken cünüp olma
ihtimali vardır. Tehlikeden uzak durmak gerekir. Bir hadis-i şerif meali
şöyledir:

(Uçurumun kenarında dolaşan kimse, her an uçuruma
yuvarlanabilir.) [Buhari]

Onun için, oruçluya mekruh olan
işlerden uzak durmaya çalışmalıdır.

Sual: Kan aldırmak ve
iğne vurdurmak yani enjeksiyonla deriye ilaç zerk ettirmek orucu ve
abdesti bozar mı?
CEVAP
Genel kaide şöyledir:
Vücuda
giren şeyler orucu bozar, vücuttan çıkan şeyler de abdesti bozar.

Bu
kaidenin istisnaları da vardır.

Kan aldırmak abdesti bozar,
orucu bozmaz. Vücuda enjeksiyonla ilaç girince abdesti bozmaz, ama orucu
bozar.

Abdest için istisnalar:
Vücuttan çıktığı halde ter,
sümük ve balgam gibi şeyler abdesti bozmaz.

Oruç için istisnalar:
Vücuttan
çıkan şeyler orucu bozmadığı halde, isteyerek ağız dolusu kusmak orucu
bozar. Vücuda giren şeyler orucu bozduğu halde, balgam yutmak orucu
bozmaz.

Oksijen gazını almak, esans koklamak orucu bozmaz. Burna
gelen akıntıyı yutmak orucu bozmaz. Sağlam deriden vücuda girdiği halde,
göğse konan kalb ilacı, kola sarılan sigara yakısı orucu bozmaz. Göze
konan ilaç orucu bozmaz, ama kulağa konursa bozar.

Boğaza su
kaçması
Sual: Abdest alırken boğaza su kaçarsa, oruç bozulur mu?
CEVAP
Hanefi
ve Maliki mezhebinde bozulur. Şafii’de, mübalağa edilirse yani
normalden çok su verirse veya üçten fazla su verip de, boğaza kaçarsa, o
zaman oruç bozulur. Normal abdest alırken, elde olmadan su kaçarsa oruç
bozulmuş olmaz. Hanbeli’de ise, istemeden boğaza su kaçması, orucu
bozmaz. (Mizan-ül-kübra, El-fıkh-u alel-mezahib-il-erbea)